Pangasinan Studies Center
(Sintro na Awiran na Pangasinan)

Pilalek na sayan sumusulat ya iletneg so Pangasinan Studies Center ono Sintro na Awiran na Pangasinan ed luyag tayo balet angga ni ed natan pilalak labat ni 'ya. Anggaman oala la’y pinirmaan mi nen Dr. Linda R. Andaya, pangulo na Ulupan-Pangasinan, ya Memorandum of Agreement ed sakey ed saray unibersidad ed Dagupan City nen imbeneg a taon, angga’d papil labat iman ya MOA ta saray kekereoen min nakaukulan pian onkurang so Awiran et anggapo ni.

Sayan Awiran komun so mansirbin sakey a sinopan no iner tiponen ira'y libron Pangasinaniana ono sulsulat iran nisulat ed salitan Pangasinan. Dia'd sama'y impasa min proposal ed host University, katekep irayan functions tan operations:

A research center. Commissions, undertakes and promotes research though lectures, exhibit and workshops; holds public roundtables, and publishes new voices and perspectives on the arts and culture.

A liaison office. Initiates cross-cultural programs, maintains connections with, and assists various local and national organizations in the conduct of educational activities and recognition of contributions of Pangasinan to Philippine culture and arts through contests and awards.

A special library. Expands and manages its collection of source materials on Pangasinan for use by students and researchers both in and outside of the University.


Aya met komun so mansirbin taklay na Ulupan na Pansiansia’y Salitan Pangasinan ed riklamasion tan pamaoi ed saray litiraturan asingger lan nabalang. Amayamay so plano ed sayan Sintro na Awiran na Pangasinan balet angga’d plano labat la legan ya anggapo ni so lugar a pangipasenan.

Sinali mi met lan inyasingger ed opisina na Gobernador, bangta angga’d natan ag da kami ni apilupaan. Akabatan ko ya inkuan to nen Gov. Agbayani ya “unreachable” kono yan proyikto. Say ag ko amta no oala kasi so pililikna na lokal ya gobierno tayo ed Cultural tan Literary Heritage na Pangasinan. Anganko iisipen dan anggapo so napinabangan da ed sakey a Pangasinan Studies Center. Akin et say Pampanga oala’y sagpot tan peleng dan mangiletneg na Center for Kapampangan Studies ontan to met ed Cebu no iner masulok ya 30 taon la’y Cebuano Studies Center da. Dia’d arum a luyag oala met la’y dili ran Studies Center ono Cultural and Literary Arts Council.

Akin et ag tayo nagaoaan ed Pangasinan?

Nayarin say kakulangan met na suporta tan pundo so sengega’y inkaandi na Awira’y Pangasinan ya inletneg nen Pablo Mejia nen 1912 ya nansiansia angga’d 1922. Aman ya panaon so imbulaslas da’ra’y zarzuelista tan arum ni’ran sumusulat ed luyag tayo. Say Golden Age na Pangasinan Literature a kuan da.

Of Pangasinan Poets & Writers

Dia’d kipapasen natan, alioa lan kakulangan na suporta labat la no ingen kakulangan na sumusulat tan umaanlong ya manguusar ono mangikakana na salitan Pangasinan.

Abitla to nen National Artist for Literature, Virgilio Almario, nen akipitongtongan ko aminsan ed UP ya say litiraturan Pangasinan et anggapo’y laen to ta anggapo la’ra’y sumusulat, umaanlong tan kritiko tayo.

Nibagak ya tua so inkuan to nen Almario ta kapigan labat akaaoat ak na text message a nanlapu’d si Dr. Ma. Crisanta Nelmida-Flores na UP ya mantatagar no labay kon man-poetry reading ed Conspiracy Garden Cafe - say papolar ya ayaman da’ra’y umaanlong dia ed Quezon City. Pangasinan poetry reading komun so nagaoa balet ag mi ni intalaga’y agew no kapigan ta anggapo’y narumog min umaanlong tan sumusulat dia ed Metro Manila.

Aturingan pa ni met ya say Pangasinan et sakey ed saray mayor a lingguahi ed lapag a bansa tan miaampar ed Tagalog, Cebuano, Iluko, Bicolano, Waray, Hiligaynon tan Pampangan.

Kaoalaan da balet ira’y ikikinon tayon Pangasinan poets tan writers ey?

---

This essay is also featured in A Kabaleyan's Thoughs... section of the Sunday Punch.

Comments

Popular posts from this blog

About | Santiago Villafania

Gamal: A Collection of Pangasinan Short Stories